ริดสีดวงจมูก คืออะไร? อาการเริ่มต้น สาเหตุ และวิธีรักษา

ริดสีดวงจมูก มีลักษณะเป็นก้อนยื่นออกมาในจมูก ขนาดเท่าเมล็ดองุ่น อาจจะมีหลายก้อนก็ได้ เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรงในจมูกนั่นเอง สาเหตุของริดสีดวงจมูกส่วนใหญ่คืออาการภูมิแพ้ หรือเป็นหวัดคัดจมูกอย่างต่อเนื่อง จนทำให้เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบและบวมจนกลายเป็นก้อนเนื้อ ถึงแม้ว่าหายจากอาการแพ้แล้วก้อนเนื้อก็ยังไม่ยุบลงไป

ริดสีดวงจมูกคืออะไร?

ริดสีดวงจมูก (Nasal Polyp) คือภาวะที่เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบเรื้อรังจนทำให้เนื้อเยื่อบวม ยื่นตัวออกมาเป็นก้อนนิ่มลักษณะคล้ายเมล็ดองุ่น มักเกิดร่วมกับอาการภูมิแพ้ ไซนัสอักเสบ หรือการระคายเคืองในโพรงจมูกเป็นเวลานาน

ก้อนเนื้อไม่ใช่มะเร็ง แต่ทำให้จมูกตีบ หายใจไม่สะดวก และอาจกลับมาเป็นซ้ำได้หากไม่รักษาที่ต้นเหตุ

หากริดสีดวงจมูกไม่ใหญ่มากอาจจะไม่มีอาการอะไร แต่ผู้ที่เป็นริดสีดวงจมูกจะมีอาการจมูกตันได้ง่ายกว่าคนทั่วไปเมื่อเป็นหวัด เพราะก้อนเนื้อทำให้โพรงจมูกแคบกว่าปกติ เมื่อโพรงจมูกบวมจากภูมิแพ้จึงตันได้ง่ายกว่า แต่ถ้าก้อนริดสีดวงขยายใหญ่ขึ้นจะมีอาการหายใจขัด และก้อนริดสีดวงจมูกนั้นอาจจะไปอุดตันโพรงไซนัส ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะรู้ตัวว่าเป็นริดสีดวงจมูกเมื่อตอนรักษาไซนัสอักเสบค่ะ การตรวจรักษาสามารถทำได้โดยให้แพทย์ส่องรูจมูก ริดสีดวงจมูกสามารถเห็นได้เมื่อเงยหน้าและส่องจมูก หรือด้านหลังของโพรงจมูกที่เปิดออกในลำคอ

อาการริดสีดวงจมูกระยะเริ่มต้น

อาการระยะแรกมักไม่รุนแรง จึงทำให้หลายคนไม่รู้ว่าตนเองกำลังมี “ริดสีดวงจมูก” แต่สัญญาณเริ่มต้นที่ควรสังเกต คือ

คัดจมูกข้างใดข้างหนึ่งแบบเรื้อรัง
ได้กลิ่นลดลง หรือไม่ได้กลิ่นในบางช่วง
มีน้ำมูกใสไหลลงคอเป็นประจำ
รู้สึกแน่นหรืออึดอัดในโพรงจมูกเวลาเป็นหวัด
รู้สึกเหมือนมีอะไรขวางในจมูก

อาการเหล่านี้มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นหวัดเรื้อรัง ทำให้ไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องตั้งแต่ต้น

อาการของริดสีดวงจมูก

- หายใจไม่สะดวก รู้สึกคัดจมูกคล้ายเป็นหวัดตลอดเวลา

- มีเสมหะข้นในลำคอ

- จมูกแห้ง เมื่อเจออากาศแห้งแล้วจะแสบจมูก

- เลือดกำเดาไหล หรือมีสะเก็ดเลือดในจมูกบ่อยๆ

- น้ำมูกเป็นก้อนหรือตกสะเก็ด

- หายใจไม่ออกในตอนกลางคืน ต้องตื่นมาเปลี่ยนท่านอน

- นอนกรน นอนแล้วหยุดหายใจ

- มีอาการปวดหัว ปวดตา เมื่อเจอฝุ่นควัน หรืออากาศเปลี่ยน

- ได้รับกลิ่นน้อยกว่าปกติ หรือไม่ได้กลิ่นเลยในบางที

- เสียงแหบ เสียงอู้อี้

- หูอื้อ ปรับความดันเวลาขึ้นเครื่องบิน หรือขึ้นที่สูงได้ช้า

- มีอาการไซนัสอักเสบบ่อย

อ่าน คัดจมูกตลอดเวลา แม้ไม่ได้เป็นหวัด สัญญาณของริดสีดวงจมูก คลิก

ริดสีดวงจมูกเกิดจากอะไร

สาเหตุหลักของริดสีดวงจมูกคือ การอักเสบเรื้อรังในโพรงจมูก ซึ่งทำให้เยื่อบุพองบวมและกลายเป็นก้อนเนื้อ โดยมักเกิดจาก

ภูมิแพ้อากาศ หรือแพ้ฝุ่น
ไซนัสอักเสบเรื้อรัง
การติดเชื้อซ้ำ ๆ
โพรงจมูกระคายเคืองจากอากาศแห้ง/มลภาวะ
ระบบเลือด – เสมหะทำงานผิดปกติ (ตามหลักแพทย์แผนไทย)

เมื่อเกิดการอักเสบสะสมเป็นเวลานาน ติ่งเนื้อจะค่อย ๆ โตขึ้น แม้ภาวะแพ้จะดีขึ้นแต่ก้อนเนื้อไม่หายไปเอง

จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นริดสีดวงจมูก-2

ริดสีดวงจมูกหายเองได้ไหม?

คำตอบคือ “โดยทั่วไปไม่สามารถหายได้เอง” เพราะริดสีดวงจมูกเป็นก้อนเนื้อที่เกิดจากความผิดปกติของเยื่อบุโพรงจมูก การอักเสบ และความสมดุลของธาตุในร่างกาย (เสมหะ–เลือด)

ถึงแม้อาการแพ้หรือไซนัสจะดีขึ้น ก้อนเนื้อก็ยังคงอยู่ หากปล่อยทิ้งไว้อาจโตขึ้นและทำให้หายใจลำบากมากขึ้นเรื่อย ๆ

วิธีรักษาริดสีดวงจมูกด้วยตัวเอง

ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือสม่ำเสมอ
หลีกเลี่ยงฝุ่น ควัน ละอองเกสร
ใช้เครื่องเพิ่มความชื้นในห้อง
ดื่มน้ำอุ่นเพื่อลดเสมหะ
หลีกเลี่ยงอาหารหมักดอง อาหารมันจัด นมวัว (กระตุ้นเสมหะ)
พักผ่อนให้เพียงพอ

วิธีเหล่านี้ช่วยบรรเทาอาการ แต่ไม่ทำให้ก้อนริดสีดวงยุบ หากไม่รักษาที่ต้นเหตุของการอักเสบ

การรักษาริดสีดวงจมูก ในทางแพทย์แผนปัจจุบันมีสองทางเลือกได้แก่การใช้ยาสเตียรอยด์ชนิดทานหรือฉีดเพื่อให้ก้อนเนื้อยุบ หรือผ่าตัดเพื่อนำติ่งเนื้อออก แต่อย่างไรก็ตาม ริดสีดวงจมูกสามารถเกิดซ้ำได้อีกแม้ผ่าตัดออกไปแล้วค่ะ ถ้าเราไม่ได้รักษาที่ต้นเหตุ

การรักษาริดสีดวงจมูกด้วยสมุนไพรนั้น เป็นการรักษาที่ต้นเหตุ เพราะริดสีดวงจมูกเกิดจากภาวะธาตุในร่างกายไม่สมดุล แพทย์จะจ่ายยาเพื่อปรับธาตุนั้น ดังนั้น นอกจะหายจากริดสีดวงจมูกแล้ว สุขภาพโดยรวมก็จะดีขึ้นด้วยค่ะ

สาเหตุของริดสีดวงจมูกคือการอักเสบของเนื้อเยื่อในโพรงจมูก การอักเสบนั้นเกิดจากการที่เลือดและเสมหะทำงานผิดปกติค่ะ แพทย์แผนไทยจะจ่ายยาที่มีฤทธิ์เมาเบื่อ หรือรสเปรี้ยว เพื่อช่วยลดการอักเสบ ลดบวมในจมูก รวมทั้ง กัดฟอกเสมหะ ฟอกโลหิต เช่น หัวอุตพิต หัวกระดาดแดง หัวกระดาดขาว หัวบุก หัวกลอย

นอกจากลดการอักเสบแล้ว แพทย์จะจ่ายยาที่มีฤทธิ์ร้อน เพื่อเพิ่มการหมุนเวียนของเลือดลม เพื่อลดการคั่งค้าง ของเลือดและเสมหะ เช่น ลูกกระวาน เหง้าขิง เมล็ดพริกไทยล่อน ดอกดีปลีแห้ง

นอกจากยาทานแล้ว การสูดดมสมุนไพรหรือการอบสมุนไพรก็ช่วยให้หัวริดสีดวงยุบโดยไม่ต้องผ่าตัด เช่น การสูดดมไอร้อนของเปลือกขลู่ต้ม การดมยาดมที่มีส่วนผสมของน้ำมันกานพลู

สมุนไพรรักษาริดสีดวงจมูกและโพรงไซนัสอักเสบ N-Set ของปุณรดายาไทย เป็นยาตำรับที่ปรุงขึ้นตามตำราแพทย์แผนไทยที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งการปรุงยาตำรับนั้น จะต้องมีสมุนไพรหลายชนิด เพื่อเสริมฤทธิ์ซึ่งกันและกัน และลดผลข้างเคียงขอสมุนไพร สมุนไพรของเราจึงได้ผลดี เห็นผลจริง

จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นริดสีดวงจมูก-4

ในสมุนไพร N-Set นั้นประกอบด้วย สมุนไพร B-Breath ซึ่งประกอบด้วยเครื่องยาสำคัญ อาทิ หัวอุตพิต หัวดองดึง หัวกระดาดแดง หัวกระดาดขาว หัวบุก หัวกลอย ลูกกระวาน เหง้าขิง เมล็ดพริกไทยล่อน และเครื่องยาสำคัญอื่นๆกว่า 20 ชนิด บาล์มขาวตราหมอนภา ซึ่งมีส่วนผสมที่ลดการโป่งพองของเส้นเลือดในโพรงจมูก และลดการหดเกร็งของหลอดลมอย่างน้ำมันกานพลู น้ำมันยูคาลิปตัส น้ำมันเปปเปอร์มิ้นท์ การบูร พิมเสน เมนทอน มีกลิ่นผ่อนคลาย ไม่แสบฉุน ยาอมสมุนไพรตราหมอนภา ที่ใน 1 เม็ดมีสมุนไพรมากกว่า 10 ชนิด อาทิ เนื้อลูกสมอไทย เนื้อลูกสมอพิเภก เนื้อลูกมะขามป้อม รากชะเอมไทย รากชะเอมเทศ เนื้อบ๊วย มะนาวดองแห้ง เหง้าว่านน้ำ ผลมะแว้งเครือ ดอกกานพลู เปลือกอบเชย ดอกเก๊กฮวย ผิวส้มจีน ใบเสนียด และตัวยาสำคัญอื่นๆ มีสรรพคุณรักษาโรคไซนัสอักเสบ ริดสีดวงจมูก ทอนซิลอักเสบ หลอดลมอักเสบ และหลอดอาหารอักเสบอีกด้วย